Ελπίδα μας να γεννιούνται ομάδες συνεργασίας

Μαζί με τους συντρόφους επιστήμονες της πρώτης γραμμής πυρός στο μετερίζι της παιδικής προστασίας, παλεύουμε να μάθουμε το νόημα της φράσης «είναι ένα ζήτημα να πιστεύεις σε κάτι, και είναι άλλο να περπατήσεις τον δρόμο αυτού που πιστεύεις»!

Με την συμμετοχικότητα των εκπαιδευτικών και μετά από την πρόσκληση του Διευθυντή του Γυμνασίου Φιλύρου, την Τρίτη του Δεκέμβρη που ήταν 13, για δυο ώρες δημιουργήσαμε κύκλο ομάδας, μαζί με τους συνεργάτες της Διεπιστημονικής Ομάδας του Ελληνικού Παιδικού Χωριού στο Φίλυρο.

Τα Σχολεία και οι Μονάδες Φροντίδας της Παιδικής Προστασίας, μοιράζονται κοινή την ευθύνη φροντίδας του ψυχισμού των παιδιών. Εκπαιδευτικοί και Ειδικοί Ψυχικής Υγείας παιδιών και εφήβων, αν βρεθούν ξεμοναχιασμένοι και χωρίς δίκτυο υποστήριξης, οδηγούνται σε burnout (επαγγελματική εξουθένωση). Στην κατάσταση του burnout, όχι μόνο δεν μπορούν να φροντίσουν τα παιδιά, αλλά αναζητούν από τα παιδιά να φροντιστεί η δική τους κούραση.

Ο κουρασμένος φροντιστής νιώθει κούραση ψυχής, απελπισία. Χωρίς να το συνειδητοποιεί, χρεώνει την κούραση στα παιδιά και τις συμπεριφορές τους. Παιδιά από «φροντισμένα» περιβάλλοντα, έχουν εκπαιδευτεί να «χρεώνονται» την κούραση της μάνας, την ανεύθυνη γκρίνια του πατέρα, παθητικά την επιθετική αδικία του αδερφού. Η προκλητική συμπεριφορά των παιδιών και η παραβατικότητα, λειτουργεί σαν ξυπνητήρι, στην ενήλικη ρουτίνα που αποζητά την ασφάλεια. Επιθετικές συμπεριφορές στους εφήβους παρατηρούμε σε περιβάλλοντα που οι ενήλικες αποφεύγουν την με-σεβασμό επικοινωνία με τους εφήβους τους.

Ο φροντισμένος φροντιστής τρέχει, ενημερώνεται, διεκδικεί την εποπτεία και την θεραπεία του. Επικοινωνεί, σχετίζεται και δημιουργεί ομάδες, μικρές κοινωνίες. Στο Ελληνικό Παιδικό Χωριό, οι ομάδες αποτέλεσαν το βασικό εργαλείο παρέμβασης στους ενήλικες που φροντίζουν και στα παιδιά που φροντίζονται. Στην ομάδα βιώνεται η παγκοσμιότητα του συναισθήματος, στην ομάδα η ατομική ευθύνη αναγνωρίζει τα όρια της ατομικής προσπάθειας, προστατεύεται από την αλαζονεία και μαθαίνει να εμπιστεύεται τον άλλον και την ομάδα, σαν μια «μήτρα» που διαμορφώνει την κουλτούρα της κοινωνίας. Στην ομάδα αναγνωρίζουμε ότι όλοι είναι «άνθρωποι» ατελείς· άνθρωποι ωστόσο ελεύθεροι να επιλέξουμε τον αγώνα της αλλαγής και της αλήθειας, με την ανάληψη ακριβώς αυτής της ευθύνης, της συνειδητής ή ασυναίσθητης προσβολής του συμβολαίου της σχέσης μας!

Σχολικά πλαίσια στα οποία οι εκπαιδευτικοί δημιουργούν μια ομάδα συνεργασίας, η μεταξύ τους διεργασία γίνεται πρότυπο μίμησης από τα παιδιά. Η ασφάλεια εμπνέει και ο εγκέφαλος των παιδιών ελευθερώνεται στην μαθησιακή διεργασία. Στο Γυμνάσιο Φιλύρου τα παιδιά μας (του Ελληνικού Παιδικού Χωριού) βρίσκουν ανθρώπους κινητοποιημένους, εκπαιδευτικούς που ανησυχούν για την απουσία, διεκδικούν την παρουσία και αναγνωρίζουν ότι η το βασικό εργαλείο στην ασφαλή εκπαίδευση είναι η σχέση.

Σχολικά πλαίσια με ρήξη μεταξύ των εκπαιδευτικών, αναπαράγουν την θραυσματοποιημένη μας κοινωνία, θυμίζουν τους γονείς που καβγαδίζουν ή επιθετικά σιωπούν. Γεννιέται ανασφάλεια και η βία αντικαθιστά την δημιουργική συνεργασία. Σχολικά πλαίσια που οι εκπαιδευτικοί ανταγωνίζονται ποιος ΔΕΝ θα αναλάβει υπηρεσία εποπτείας της αυλής στο διάλειμμα, έχουν να περιμένουν τα τραγικά αποτελέσματα του bullying και της επιθετικότητας μεταξύ των μαθητών.

Αν νοιαζόμαστε για την κοινωνία των παιδιών μας, έχουμε να καλούμε διαρκώς σε συνάντηση, όσους συμμετέχουν στη φροντίδα και την εκπαίδευσή τους. Αποφάσεις και διατάξεις που αφορούν παιδιά, έχουν να βασιστούν στην επικοινωνία που μπορεί να γεννήσει και τον διάλογο, ως το μόνο εργαλείο που μπορεί να οδηγήσει με τη σειρά του στην κατανόηση των παιδιών, στην κατανόηση ενός ολοκλήρου σύμπαντος κρυφό στα μάτια μας, αν επιμείνουμε να αποφεύγουμε τη σχέση μαζί τους.

Α. Λάππας