Κυρά Δέσποινα

Κάθε χρόνο τέτοια μέρα η δική μου μνήμη τρέχει στην δικιά μου κυρα-Δέσποινα (Ασλανίδου το γένος Ξενίδη). Την μητρική γιαγιά μου. Έδωσε ο Θεός και ο άνθρωπος μπορεί σαν ζωντανός οργανισμός που είναι να ταϊστεί αγάπη, έμπνευση και ελπίδα από οποιοδήποτε πρόσωπο μπει να τον αγαπήσει και να τον φροντίσει. Για πολλούς έλληνες η γιαγιά τους κατέχει μητρική θέση στη διαμόρφωση της ζωής τους.

Στην δική μου κυρά Δέσποινα τα βάσανα της ζωής της επέτρεψαν να ζει παράλογα, υπερβατικά. Ακυρώνοντας τις προβλέψεις των ιατρών και κόντρα στην φθορά της χωμάτινης ζωής, έδωσε γέννα στο τελευταίο της παιδί, τον θείο μου τον Γιώργο, μέσα στον νεκροθάλαμο του νοσοκομείου Άγιος Δημήτριος, πίσω από τα μνήματα της Ευαγγελίστριας στη Θεσσαλονίκη! Φανταστείτε να σε βάζουν για να ταξιδέψεις στον άλλον κόσμο με ένα βρέφος στην κοιλιά και να βγαίνουν δύο ζωντανοί από τον θάλαμο της αναχώρησης!

Έζησε την ζωή της παρέα με την Παναγία, της μιλούσε ως μάνα προς μάνα, τα γράμματα δεν τα ήξερε ούτε τα καταλάβαινε τα εκκλησιαστικά. Την ευχή έλεγε στο κατοστάρι το κομποσχοίνι και εύχονταν για ολόκληρο τον κόσμο. Κοντά της ο φόβος για τα δύσκολα της ζωής έφευγε. Το σπίτι της, στην οδό Κύπρου 4 στον μαντρότοιχο του Ψυχιατρικού Νοσοκομείου Θεσσαλονίκης ήταν ανοιχτό για όλους όλες τις ώρες! Από προσκυνητές για το Άγιο Όρος που ψάχνανε ένα κρεβάτι να διανυκτερεύσουν μέχρι να πιάσουν το πρωινό λεωφορείο για το Άγιο Όρος, μέχρι τους μουσουλμάνους αδελφούς από τον μαχαλά της Πολίχνης, όλοι μπορούσαν να μπουν στην καρδιά της, με εισιτήριο τον ανθρώπινο πόνο που τους έκανε όλους παιδιά της!

Ο νόμος της αγάπης υπερίσχυε από τις κοινωνικές συμβάσεις και τους νόμους των ανθρώπων. Η απλότητα και η βαθιά της Πίστη ήταν το δικό της εισιτήριο στις σχέσεις της. Εκκλησιαζόταν συχνά στο ναό του Αγίου Παντελεήμονα στο παλιό «Γηροκομείο» επί της οδού Λαγκαδά, ένα από τα πιο ιδιόρρυθμα ιδρύματα της παλαιάς Θεσσαλονίκης, πριν την μετακίνηση του, στέγαζε παρά φιλοξενούσε, χρόνια πάσχοντες αδελφούς με αναπηρίες σοβαρές. Κοινωνούσε μαζί τους στο ίδιο Ποτήριο και δίπλα της η γύμνια τους, τα σάλια τους και η ένδειά τους γινότανε το ρούχο τους, καθώς από το μικρό μας μπόι παρακολουθούσαμε με δέος τα λόγια αγάπης και συμβουλής που αντάλλαζε, ως να επρόκειτο για τους πιο επίσημους καλεσμένους.

Αυτά τα λίγα, καθώς οι μνήμες μας είναι ο τόπος ερμηνείας των γεγονότων της ζωής μας και ο τρόπος σχέσης μας.

Καλή Παναγία λοιπόν σε όλους μας. Μια ανάσα απεραντοσύνης σε έναν κόσμο μικρότητας. Μια επιλογή Πίστης των προγόνων μας που ξέρανε ότι μόνο με την λογική η ζωή δεν βιώνεται, απλώς επιβιώνεται. Χωρίς υπερβάσεις κλωθογυρίζουμε στον εαυτό μας.

Αλέξης Λάππας

Υ.Γ. Η κυρά Δέσποινα έδωσε από την αγάπη της στον κόσμο τον πρώτο της γιο, τον ιεραπόστολο του Κογκό π. Κοσμά Γρηγοριάτη (1942-1989).

Στη φωτογραφία πριν την κοίμησή της τον Σεπτέμβριο του 2001.