«Βία: Παιδιά σε ρόλο θύτη και θύματος»

Ένα πανελ ειδικών είναι μια ζωντανή ομάδα που πέρα και πάνω από την ακαδημαϊκή ή κλινική γνώση, μεταδίδει στο κοινό ένα σφυγμό, μια σύνθεση αληθινή, μια πρόσκληση για συμμετοχικότητα! Σε μια αίθουσα συγκλονιστικά γεμάτη, την Δευτέρα 8 Απριλίου 2024, μιλήσαμε για τους ρόλους θύτη και θύματος στα παιδιά.

Ο Φώτης Τέγος, Κοινωνικός Λειτουργός και Επιμελητής Ανηλίκων, Προϊστάμενος Αυτοτελούς Γραφείου Προστασίας Ανήλικων Θυμάτων «Σπίτι του Παιδιού» Θεσσαλονίκης αναφέρθηκε στη διαδικασία εκσυγχρονισμού και βελτίωσης της εμπειρίας για τα παιδιά θύματα, με βάση το αμερικανικό μοντέλο όπως έχει διαμορφωθεί και από βορειοευρωπαϊκά κράτη: το παιδί καταθέτει με ασφάλεια μέσα σε ένα χώρο που βασίζεται στο βλέμμα ειδικών, βγαίνει υποστηριζόμενο σε μια διαδικασία συμβουλευτικής, μια εμπειρία θεραπευτική, επιστρέφοντας σε ένα γονεϊκό περιβάλλον που είναι και αυτό σε διαδικασία φροντίδας θεραπευτικής.

Η Σίσσυ Μπαργιώτα, Ψυχολόγος και Υπαρξιακή και Συστημική Ψυχοθεραπεύτρια αναφέρθηκε στο παιδί θύτη, που είναι και το ίδιο «θύμα της δικής του ιστορίας». Το επιθετικό παιδί προσπαθεί να ανακτήσει τον έλεγχο με μη-λειτουργικούς τρόπους. Παρουσιάζοντας την ιστορία ενός παιδιού-θύτη σε θεραπεία μαζί με την οικογένεια του, έφερε στην επιφάνεια τα πένθη που ανεπεξέργαστα αγριεύουν την οικογένεια του παιδιού θύτη. «Όσα δεν λέγονται, εκδραματίζονται», δηλαδή ένα παιδί που δεν διαθέτει γλώσσα έκφρασης και επικοινωνίας συναισθημάτων, θα ταρακουνήσει σωματικά τον άλλον, βάζοντας τον να βιώσει τα συναισθήματα που δεν λέγονται. Οι πολλοί παραμένουν σιωπηλοί, μάρτυρες, «αθώοι» της πράξης, ενισχυτές ωστόσο της εμπειρίας για θύτη και θύμα.

Ο Θάνος Τελιούσης, Ψυχίατρος Παιδιών και Εφήβων, Συστημικός Ψυχοθεραπευτής, Επιστημονικός Συνεργάτης Ελληνικό Παιδικό Χωριό στο Φίλυρο, αναφέρθηκε σε κάτι που ζορίζει: η Βία είναι συστατικό μας, υπάρχει μέσα μας κι εμείς το κουβαλάμε, μεγαλώσαμε μέσα σε αυτήν. Το πρόβλημα είναι ΠΩΣ την εκφράζουμε: άλλος την μετουσιώνει και άλλος την κάνει «εμετό» πάνω στους άλλους. Ο κ. Τελιούσης αναφέρθηκε στην επείγουσα ανάγκη Ανάδοχοι και Θετοί γονείς να ενισχυθούν και να εκπαιδευτούν στο πως να αναγνωρίζουν και να μετουσιώνουν την ΒΙΑ που αποκαλύπτουν τα παιδιά που «τοποθετούνται» σε αναδοχή ή υιοθεσία, καθώς αυτό άλλοτε απογοητεύει κι άλλοτε τρομάζει τους ενήλικες που προσπαθούν να φροντίσουν τα παιδιά με ιστορικό κακοποίησης και παραμέλησης, οδηγώντας στην αποτυχία της αναδοχής και την επιστροφή στο ίδρυμα, τραυματίζοντας ξανά και ξανά τα ήδη τραυματισμένα παιδιά!

Ολοκληρώνοντας ο Αλέξης Λάππας, ως συντονιστής, αναφέρθηκε στην ελπίδα που προσφέρει η σύγχρονη ψυχοθεραπευτική βιβλιογραφία αλλά και η εμπειρία των ειδικών του πάνελ, αφού η σταθερή παρουσία θεραπευτή για 2 έως 7 χρόνια οδηγεί ακόμα και σε βαρειά κακοποιημένα παιδιά να αναπτύξουν την ικανότητα δημιουργίας σχέσεως εμπιστοσύνης και σταθερών δεσμών.

Καλή μας συμμετοχή και δράση!

Αλέξης Λάππας

Επιστημονικά Υπεύθυνος Λαϊκό Πανεπιστήμιο Δήμου Παύλου Μελά