Εφηβεία Σοκαριστική

Όταν τη ΖΩΗ δεν την βιώνουμε ΜΑΡΤΥΡΙΚΑ και ΣΥΜΜΕΤΟΧΙΚΑ, η καθημερινότητά μας διαμορφώνεται από τα trends, τα virals και ό,τι κάνει σαματά. Για λίγο! Μετά κοπάζει η ανησυχία μας μέσα στην αυτο-δικαίωση για ξεκούραση και ηδονή.

Αν ο καημός για την ζωή είναι υπαρξιακή ανάγκη, η γονεϊκότητα δεν είναι εξαίρεση από αυτήν την εμπειρία: βιώνεται μαρτυρικά, εκεί που είναι τα παιδιά μας· στο πεζοδρόμιο, στο διαδίκτυο, στις αίθουσες και την αυλή του σχολείου, στις πλατείες με τα «μπετομένα» εφηβάκια, στις «βίλες» των συνοικιών και το λιμάνι της Θεσσαλονίκης, στην Αριστοτέλους και την Ίο, στη Μύκονο και τη Χαλκιδική, στους στίχους της τραπ, της ραπ και το instagram.

Αν κινητοποιηθήκαμε από την είδηση του βιασμού ενός δωδεκάχρονου, το φονικό μιας οπαδικής σύγκρουσης, την αυτοκτονία από ένα «υπόγειο» και ατελείωτο bullying, μια αγγλική τηλεοπτική σειρά που ενοχοποιεί στερεοτυπικά στην ακραία βία τα συναισθηματικά παραμελημένα παιδιά και εφηβάκια των γονιών του μεροκάματου και όχι του αδίστακτου πλούτου, ΜΗΝ ΤΑΡΑΖΕΣΤΕ! Στην πρώτη αδικία που θα βιώσετε θα ξαναρυθμιστείτε στο δικαίωμά σας για μια ασφαλή ρουτίνα καταγγελίας των άλλων έξω από εδώ.

Η παιδική προστασία και η διαπαιδαγώγηση δεν είναι υπόθεση ενδιαφέροντος δυο εβδομάδων. “A pet is not for Christmas” (σλόγκαν αγγλικό που αποτρέπει την αγορά ενός κατοικιδίου απλώς επειδή κάτσαμε στις διακοπές των Χριστουγέννων λίγες μέρες και νομίσαμε ότι μπορούμε να φροντίσουμε ένα ζωντανό γιατί βαριόμαστε την μοναξιά μας μέχρι να ξαναρχίσει η βιοπάλη!).

Η εφηβεία παραμένει η ακρογωνιαία «λυδία» λίθος (δηλαδή η πλατφόρμα που θα αποκαλύψει την αλήθεια) της ζωής μας ολόκληρης. Προικισμένη από την βεβαιότητα μιας ολάκερης παιδικής ηλικίας που 300 φορές την ημέρα μάτια και ψυχή ανατρέξανε στο βλέμμα του γονέα, απαιτεί να αποκαλύψει ποιες είναι οι αρχές και οι αξίες που βρίσκονται πίσω από την συμπεριφορά των γονιών.

Για την μαρτυρική γονεϊκότητα η κάθε πτώση του παιδιού μας είναι αφορμή επανασύνδεσης. Όχι από θέση ατσαλάκωτης ισχύος (ακόμα τηλεφωνούν απειλώντας πατεράδες με τσαμπουκά «να κάντε το άλφα ή το βήτα για το παιδί μου!» «Με τα λεφτά μου!» Λες και είναι αντιβίωση η θεραπεία μιας εφηβικής ύπαρξης που αυτοκτονεί). Είναι χαράματα και στο messenger γονείς ψάχνουν κρεβάτι σε παιδοψυχιατρική κλινική καθώς και στα δύο ενδονοσοκομειακά τμήματα της πόλης διαμονής μου, γίνεται το αδιαχώρητο. Ξέρεις ότι υπάρχει ελπίδα επανασύνδεσης γιατί υπάρχει το κλάμα της υπαρξιακής ταπείνωσης, η επίγνωση της ελάχιστης δύναμης της φωνής μας μέσα στο λαβύρινθο του κόσμου του παιδιού μας. Ξέρεις ότι υπάρχει ελπίδα επανασύνδεσης όταν ψελλίζεται το «δόξα τω Θεώ» για κάθε πρωί που ξημερώνει και το εφηβάκι σου είναι ζωντανό. Ξέρεις ότι υπάρχει ελπίδα επανασύνδεσης όταν οι αλληλοκατηγορίες των γονιών σωπαίνουν μπροστά στην συνειδητοποίηση της ύπαρξης του παιδιού σου ξέχωρα από την φαντασίωση του ιδανικού παιδιού. Οι συμπληγάδες της εφηβείας δεν περνιόνται ατραυμάτιστα!

Για τον γονιό ή την οικογένεια που τέμνεται η πραγματικότητα της από την αλήθεια του παραβατικού παιδιού τους, από την αλήθεια της αυτοτραυματισμένης κόρης, από την απόπειρα που ολοκληρώθηκε ή όχι από το παιδί τους, η σκοτεινότερη γωνιά της πραγματικότητα ζητάει να ρουφήξει κάθε ενέργεια και ελπίδα. Η διαχείριση είναι στα άκρα. Πώς να μάθεις ξαφνικά τα συναισθήματα, καθώς ήδη κολυμπάς στην τρικυμία της πιθανότητας θανάτου; Πώς να εμπιστευτείς το συναίσθημα όταν έζησες μια ζωή στην ψευδαίσθηση του συναισθηματισμού και του ιστριονικού δράματος; Πώς να δώσεις, που την δική σου κατάθλιψη δεν κοίταξες ποτέ;

Τα παιδιά μας μας παρακολουθούν. Γνωρίζουν το μέσα μας. Λαχτάρα τους η αποδοχή τους αλλά κυρίως η αποδοχή της μάνας τους ή του πατέρα τους από τον άλλο γονέα. Ακόμα και στο διαζύγιο! Η επιστροφή στην σχέση, η θεραπεία. Τα υπόλοιπα εργαλεία επιβίωσης για να βγει η ημέρα. Επιστροφή στην ανάλυψη ευθύνης. Αυτό ανακουφίζει τα παιδιά γιατί για πρώτη φορά δεν θα νιώθουν εξωγήινα τα συναισθήματά τους.

«Πατέρα, αν μάθαινες πως σκότωσα άνθρωπο τι θα έκανες;», ρώτησε η έφηβος. «Θα σε αγαπούσα σαν τον καλύτερο άνθρωπο στη γη»! Τα εφηβάκια ταυτίζονται με την πραγματικότητα. Τους αφορά! Έχουν ανάγκη επιβεβαίωσης μιας προοπτικής. Δεν είναι πασάλειμμα η επικοινωνία μαζί τους. Σε μια ζωή στην επιφάνεια και την φαινομενολογία ωστόσο το ΠΡΟΣΩΠΟ ΣΤΗΝ ΚΟΙΝΩΝΙΑ μετράει περισσότερο από τον μαρτυρικό δρόμο της ΑΓΑΠΗΣ ΠΟΥ ΑΠΟΚΑΛΥΠΤΕΙ ΤΟ ΛΙΓΟ ΜΑΣ μέσα και έξω από τις αίθουσες των ειδικών και των δικαστηρίων. (Αναστοχάζομαι τι να περιμένεις από μια φρέσκια χώρα που ακόμα δεν αποφάσισε αν μπορεί να γαληνέψει από την διαστροφή του ραγιαδισμού και των εξυπηρετήσεων, του νεοπλουτισμού και της βολικής απραξίας; Κι όμως κάπου βρίσκουν κουράγιο τόσοι άνθρωποι στην παιδική προστασία να λειτουργήσουν κάπως τους θεσμούς, με προσωπικό τους κόστος. Ακόμα μοιάζει να είναι η αρχή. Σιγά σιγά ρέει η επιστήμη στις πρακτικές ετών.)

Στο μεικτό ορκωτό εφετείο για τον φονιά του αγαπημένου ξαδέρφου, ο θειός μου δαμασμένος από τον πόνο και την απώλεια, ψέλισε αντί για άλλη κατηγορία προς τον φονιά: «ένα ξέρω κύριε πρόεδρε. Αν ήμουν καλύτερος πατέρας, το παιδί μου θα ζούσε σήμερα». Τι χρειάζεται για την αυτογνωσία; Τι χρειάζεται για το φρενάρισμα της συναισθηματικής αποφευκτικότητας αντρών και γυναικών; Στην κοινωνική παράδοση του τόπου μας εκπαιδευτήκαμε να κλεινόμαστε στον εαυτό μας όταν συμβαίνει το κακό. Οι υπόλοιποι «από κοινωνική ευαισθησία» αφήνουμε τους πονεμένους στην μοίρα τους.

Κι όμως. Τα εφηβάκια φτιάχνουν ομάδες οπαδικές γιατί επιθυμούν την ασφάλεια μιας οικογένειας.

Κι όμως. Τα εφηβάκια συνδέονται με τις ώρες διαδιχτυωμένα παίζοντας LOL και Fortnite γιατί επιθυμούν την ασφάλεια μιας κοινότητας που δεν τους κρίνει, πάντα διαθέσιμη και πάντα σταθερή.

Κι όμως. Τα εφηβάκια με τις ώρες ακούνε τη σαχλαμάρα του κάθε influencer και Andrew Tate, γιατί στην αϋπνία της κατάθλιψής τους είναι οι μόνοι ενήλικες που ξημερώνονται μαζί τους μέσα από τα social media.

Αναζητήστε θεραπευτικές ομάδες γονιών. Ζητήστε στα σχολεία σας να τρέξουν σχολές γονέων. Αρνηθείτε την επιστροφή του παιδιού σας που πήρε «αποβολή» χωρίς προετοιμασία της τάξης και των εκπαιδευτικών για την επιστροφή του παιδιού σας ως μαθητή και όχι ως «απόβλητου». Αξιοποιήστε τις διαθέσιμες δομές, την ψυχολόγο του σχολείου, αναζητήστε την αιτία σχολικής άρνησης ή έκπτωσης των σχέσεων με φίλους. Απαιτήστε από την παρέα των παιδιών σας να γνωριστείτε οι γονείς. Προσκαλέστε τα παιδιά στο σπίτι σας, κάντε το σαλόνι σας αλάνα, χαλάστε μια ημέρα για να βρεθείτε όλοι μαζί σαν οικογένεια, τολμήστε να μιλήσετε στους δασκάλους του παιδιού σας. Έξω από την ομάδα ή την κοινότητα η απελπισία ξεμοναχιάζει και η παραίτηση θα μοιάζει λύση.

Δεν είναι εχθρός ο έφηβος που σπάει τα όρια. Εχθρός είναι ο θάνατος που ελλοχεύει αν αρνηθούμε την συμπόρευση.

Καλή μετάνοια σε όλους μας, γονείς, εκπαιδευτικούς, ειδικούς και πολιτεία.

Αλέξης Λάππας